E Bsunderheit vo üs Bärner isch syt eh und je, dass mer alli Vornäme irgendwie abchürze; das heisst, eigentlech nid nume abchürze, sondern „ybärnere“. Da han i mi scho mängisch amüsiert, was das für kurligi Blüete cha trybe. So man i mi zum Byschpil an es Chindergartegspänli bsinne, won ihm syni Eltere der edel biblisch Name Ephraim hei ggä. U was hei mir drus gmacht? Främu natürlech! Es nützt nüüt, di Giele chöi mit no so schöne Näme derhär cho, aber us em Jean-Pierre wird halt glych der Schämpu, us em Balthasar der Bäuzu und us em stolze Juan-Carlos der Chuänggu. Bi teilne Verbärnerige cha me chuum me uf e Original-Name schliesse, we me’s nid weis. So isch der Bydu doch rächt wyt ewägg vom eigentleche Beat, der Hebu tönt o nümme grad wi der Herbert u vom Aschi chunt me nume mit vil Phantasie uf Ernst. Näbe der u-Ändig isch o d Abchürzig uf „e“ (eigentlech es Schwa, e Lut zwüsche „e“ und „ä“) müglech: Der Roland cha zum Role wärde, der Jean-Daniel zum Schöde und e Marco zum Cöle. So hiess üse unsäglech Büetzer[sic!]-Rocker eigentlech, wen er wüssti, wi me Bärndütsch schrybt!
Spannend isch o, was mer mit de churze Näme mache. Was ächt? Die wärde verlengeret, für dass es mit der Ybärnerig o würklech klappet. Dass us em Urs der Ürsu wird, da het me sech ja scho echli dra gwanet. Aber dass o der Jan zum Jänu, der Max zum Mäxu u der Kai zum Käiu wird, isch für Nid-Bärner scho ender komisch. E Dütsche mit em Name Heiko het mer chürzlech lachend u durchuus o echli stolz verzellt, dass er hie „der Heiku“ sygi. U we mer jitz no schnäll e Abstächer zu hie bi üs nöie usländische Näme mache, wo me ja zum Teil no gar nid kennt het, sy der Kreativität keni Gränze gsetzt! Probieret’s doch sälber emal mit: Abdullah – Dragan – Ahmed – Görkan – Mohammed. Der Dülu, Drägu, Medu, Görku u Möhu finde’s sicher luschtig!
De Froue geit’s echli besser, aber nid vil. O dert git’s mängisch ästhetisch zwyfelhafti Kreatione. We d Olivia zur Ole wird, und sogar d Viktoria zur Vicke, isch das eigentlech scho ender schad. Hüüfig änderet ja nid nume d Ändig, sondern es git – wi bi vilne Mannenäme o – no e Umlut derzue. Mit däm Prinzip wird d Sonja zur Söne, d Lara zur Lärle u d Fatima zur Fätle. E Françoise het mer vor emene Zytli nid grad begeischteret aavertrout, dass si als Chind Fräsle heigi gheisse.
Nähr chunt no derzue, dass vil Froue bir Abchürzig vo ihrem Name ihri Wyblechkeit verlüüre, ämel grammatikalisch. Die wo ds Päch hei, e „i“ am Schluss z übercho, wärde nämlech zum sächleche Daasy vertonneret. Fraget doch mal ds Heidi, ds Vreni u ds Fränzi, was si vo däm halte!
Interessant übrigens, aber das nume als Randnotiz, dass d Wallisser (u teil Oberländer) genau das o bi de Manne mache. Dert isch der Oli o ds Oli u der Pätti ds Pätti. Aber bi de Manne tünkt’s mi irgendwie härzig.
We me bi de Chind u Jugendleche echli umelost, merkt me, dass di typische Verbärnerige hütt nümm so konsequänt gmacht wärde. Vil hei halt lieber e cooli änglischi Abchürzig wi Mike oder Chris – u bi teilne Modenäme wi Mia oder Leon bringt me mit em beschte Wille ke schlaui Ybärnerig häre.
Söll me jitz ächt froh sy, dass di Verhunzige langsam ufhöre, oder truurig, dass e wyteri Eigeheit vom Bärndütsch am Usstärben isch? I weis es sälber nid!