Won i vor guet zwe Monet ha gschribe, es gäbi de no einisch e Uswahl a träfe Sprüch, het no niemer dermit grächnet, dass d Wält nüün Wuche speter e anderi isch. Wül’s is aber langsam gnüegelet, geng nume über ds Glyche z rede, z läse u z ghöre, blyben i bi mym Plan u verbanne das omnipräsente Virus vo hie bis fasch ganz a Schluss us mym Teggscht (u o grad für ne Momänt us myne Gedanke)!
Also los, es geit grad mit grobem Gschütz zur Sach! Natürlech cha me öpper mit em richtige Spruch gemein u glych originell beleidige. Zum Byschpil eine, wo nid grad der Hällscht isch, mit «Dä het ds Pulver o nid erfunde», «Tue nid tümmer, als de bisch!» oder «Hesch e nassi Zündschnuer?», e Ungschickte mit «Dä het zwo linggi Händ u ersch no alles Düüme», eini, wo eim i der Sicht steit, mit «Isch dy Vatter Glaser?», öpper, wo sech ab Chinderlärme ufregt, mit «Het dy Mueter o Chind gha?» und e würklech soublöde Cheib mit «Dä isch tumm gebore, het nüüt glehrt u ersch no vil vergässe» oder «Dä het der Gring o nume, für dass der Hals nid usfranset».
Mängisch hälfe Verglyche, je absurder, deschto besser: We däm sy Tümmi chönnt velofahre, müesst er bärguuf no brämse; we däm sy Tümmi chönnt chlepfe, hätte mer ds ganze Jahr erschte Ougschte; we dä so gross wär wi tumm, de chönnt er höcklige us em Dachchänel suuffe; die isch tumm wi Zwillinge – wül eini elei cha gar nid so tumm sy; dä isch tümmer weder em Heiland sys Ross – u das isch e Esel gsy; dä isch verdräiter weder e Sack Geisshörner; dä isch so verdräit, dä chasch i Bode yschrube; die luegt dry, wi we si em Herrgott der Essig ustrunke hätt; dä isch scharmant wi ne Ghüderschufle; die het es Hirni wi nes Löcherbecki; dä isch fuul wi Gitzimischt.
Wyter cha me dahocke wi nes Pfund Schnitz, Ideee ha wi Burehüser, bös (resp. z tüe) ha wi Mischthans am Hochzyt, päpschtlecher wölle sy als der Papscht u öppis la lige wi d Hüener der Dräck. Oder öppis ziet d Lüt aa wi der Dräck d Flöige.
We e kreativi Beleidigung nid längt, chönnt me sogar no di nächschti Stuefe zünde, wo zimlech offe mit Gwalt droht (wo zum Glück aber i der Regel nid aagwändet wird!): «Jitz chunt de e Hampfele Finger z flüge!», «Jitz git’s de öppe Handuflege mit Schwung», «Schwyg, süsch himpisch!» oder: «Schmöcksch, wi’s töötelet?»
Mit gwüsse Sprüch cha me sys Erstuune usdrücke: «‘S git nüüt, wo’s nid git» oder «E du verhudlet!», anderi sy als Usruef Kommentare zunere spezifische Situation: Häx dernäbe! Guet Nacht am Sächsi! Wält ghei um! Chind Gottes im Ankehafe! Du bisch mängisch härzig! Tagg en Amsle! Judihui, der Wald isch grüen!
O zum Relativiere vo öppis hilft je nachdäm es ygstudierts Sätzli: «Di wird mit em glyche Gring wider zfride», «Es wird nid eso heiss ggässe, wi’s gchochet isch» und «Das wär zum Lache, we’s nid zum Gränne wär!»
Bi teilne Sprüch finden i, si träffe ds Wäse vo üs Bärnere u Bärner rächt guet: «‘S isch geng das’, het ds Müüsli gseit, wo’s i ds Meer bbyslet het» zeigt doch, dass me d Limite vom Einzelne zwar akzeptiert, wäge däm aber glych probiert, im Chlyne öppis z bewürke. «Nume nid gsprängt, aber geng echli Hü!» het sech wahrschynlech us der anders konnotierte Urversion «D Ross am Bode u geng no Hü!» entwicklet u passt so perfekt zu üsere Bhäbigkeit, wo aber glych geng echli öppis geit. U mit «Gring abe u seckle!» het d Anita Weyermann vor meh als zwänzg Jahr e moderne Klassiker gschaffe, wo uf e Punkt bringt, dass mir de scho chöi Gas gä u dürebysse, we’s grad mues sy!
Vilicht wär das i der Abwandlig «Gring abe u still ha!» o es guets Motto für ds Zwänzgzwänzgi?